به نقل از «آنا»

خطرناک بودن چالش‌هایی نظیر «مومو» را چقدر جدی بگیریم؟

تاریخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۷۱۷۲۲۷

هنوز آنقدرها که باید از چالش «نهنگ آبی» فاصله نگرفته‌ایم که دوباره چالش «مومو» اخبار را به خود جلب کرده است. چالش‌هایی که از یک سو مرگبار و خطرناک خوانده می‌شوند اما از سوی دیگر، موثر بودن‌شان همواره از سوی کارشناسان رسانه مورد تردید و حتی انکار قرار گرفته است.

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، درحالی که اخبار پراکنده از اقدامات انگشت‌شمار در مورد هر دو چالش «مومو» و «نهنگ آبی»، خانواده‌ها را به هراس انداخته، تجربه نشان داده که پس از چندی ارتباط همان‌ها نیز با این چالش‌ها، تکذیب شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آیا باید خطرآفرین بودن این چالش‌ها را باور کنیم؟

سال‌2007 سریال آمریکایی جنجالی با نام «13‌دلیل برای این که...» روانه اینترنت شد تا داستان دختر نوجوانی را بگوید که پیش از خودکشی دردناک خود، ۱۳‌نوار کاست ضبط کرده و در هرکدام از آن‌ها یکی از دلایل خود برای خودکشی را شرح دهد.

خودکشی با سریال آمریکایی

انتقادها و مخالفت‌ها با پرداختن به موضوعاتی همچون افسردگی، خودکشی و تجاوز آن قدر از سوی روانشناسان و متخصصان سلامت اجتماعی بالا گرفت که اعتراض‌ها باعث شد نت‌فلیکس اطلاعیه صادر کند و از تماشاگران بخواهد در هنگام دیدن سریال احتیاط کنند. سال‌۲۰۱۷ و زمانی که سریال به تازگی پخش شده بود، انجمن ملی روانشناسان مدارس آمریکا هشداری صادر کرد و به نوجوانانی که به خودکشی فکر کرده‌اند یا می‌کنند توصیه کرد که از تماشای این سریال خودداری کنند.

مطالعات و گزارش‌هایی هم منتشر شد که نشان می‌داد بعد از پخش سریال ۱۳دلیل برای اینکه، بین ۹۰۰٬۰۰۰‌تا ۱٬۵۰۰٬۰۰۰‌بار در گوگل کلمه «خودکشی» جست‌وجو شده‌است و نکته جالب اینجاست که این آمار فقط مربوط به کشور ایالات متحده است.

بازی با چالش روسی

تمام این‌ها در حالتی بود که «13‌دلیل برای این که..» فقط یک سریال بود و پیوست مضاعفی چون بازی یا شرکت در یک چالش عمومی به آن اضافه نشده بود. اما سال‌2013 رسانه‌ها از انتشار بازی اینترنتی روسی به نام «نهنگ آبی» گزارش دادند که در آن بازیکن در انتهای فرازند دعوت به خودکشی می‌شود. اگرچه موج هراس از چالش نهنگ آبی، بسیار جدی‌تر از مومو، کشورهای جهان از جمله ایران را درنوردید اما این موضوع باعث نشد که کارشناسان رسانه، آن را نوعی حقه و فریب رسانه‌ای ارزیابی نکنند.

اخبار تکذیب‌شونده!

خودکشی دو دختر نوجوان در اصفهان که ابتدا در اخبار مرتبط با «نهنگ آبی» دانسته شد، به تقویت وجود چنین چالش جنون‌باری دامن زد و از قضا جست‌وجو حول و حوش آن را بالا برد. همان موضوعی که متخصصان حوزه تربیت و رسانه را بیش از حالت معمول نگران می‌کرد. برخی معتقد بودند که پرداختن به این دست چالش‌ها در فضای رسمی خبری، باعث فراگیر شدن آن‌ها و تحریک کنجکاوی افراد خصوصا نوجوانان می‌شود و جامعه درست در راستای نقض غرض قدم برمی‌دارد.

برخی با نگاه‌های بدبینانه‌تر اعتقاد داشتند که این دست خبرسازی‌ها برای ایجاد انزجار یا دست‌کم احتیاط توسط خانواده‌ها برای اعمال نظارت بیشتر بر فضای مجازی انجام می‌شود. با تمام این‌ها در حالی که برخی کارشناسان اصرار داشتند که خودکشی این دو کودک را به چالش نهنگ آبی ارتباط دهند، محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، ارتباط این خودکشی‌ها با چالش نهنگ آبی را تکذیب کرد و گفت: «خودکشی‌های اصفهان هیچ ربطی به چالش نهنگ آبی نداشته و این چالش اتفاق نیفتاده اما به هرحال باید مراقب باشیم.»

چالش آرژانتینی

حالا نام «مومو» به‌عنوان چالشی دیگر از این نوع سر زبان‌ها افتاده است. آنطور که گفته شده پس از تماس شماره‌ای ناشناس در پیام‌رسان واتس‌آپ که تصویر عروسکی زشت روی آن قرار دارد، کاربر به چالشی خطرناک که مخلوطی از خودآزاری و خودکشی در آن قرار دارد، دعوت می‌شود. ظاهرا این چالش از فضای فیس‌بوک آغاز شده و ابتدا در کشورهایی چون آرژانتین و سپس ایالات متحده آمریکا، آلمان، فرانسه در میان نوجوانان رواج پیدا کرده و بعد هم به سایر کشورها سرایت کرده است.

توصیه پلیس فتا

در این چالش، کاربر نوجوان تحریک به اقدامات خشونت‌بار علیه خود مانند آسیب رساندن و یا خودکشی می‌شود. برخی گزارش‌ها از سراسر کشور حاکی از آن هستند که تماس‌های مشکوکی در واتس‌آپ با برخی کاربران نوجوان و دانش‌آموزان گرفته شده و پلیس فتا نیز از سوی برخی والدین، گزارش‌هایی دریافت کرده‌اند.

با این حال پلیس فتا ناجا با اشاره به ارسال کلیپ‌های مومو برای برخی کاربران به خصوص دانش آموزان اعلام کرده است: «والدین تهدیدات ارسال‌کنندگان کلیپ‌های مومو را جدی نگیرند و استرس و اضطراب به فرزندان خود منتقل نکنند.»

به هر شکل رسانه‌های نوین نشان داده‌اند که واقعا از قدرت اثرگذاری بی‌رقیبی در میان مخاطبان‌شان برخوردارند. محدود شدن پخش و تولید سریال‌هایی نظیر «13‌دلیل برای...» بیش از همیشه اثبات کرد حتی یک فیلم ساده می‌تواند از چنان تاثیری در میان مخاطبان خود برخوردار شود که آنان را وادار یا دست‌کم ترغیب به اقداماتی غیرعاقلانه و خطرناک کند.

مراقبت از کاربران کم‌سن

مسأله این جاست که اثرگذاری این دست محتواها با کاهش سن مخاطبان به شکلی مضاعف افزایش می‌یابد و به همین علت هم هست که غالب این دست فیلم‌ها یا چالش‌ها، مخاطب نوجوان را هدف می‌گیرند. در واقع حتی اگر فرض کنیم که خود چالش یا خطرناک بودن آن، موضوعی ساختگی است باز هم هدف‌گذاری آن‌ها بر طیف جوان و نوجوان نشان می‌دهد که نگران کردن خانواده‌ها به عنوان بخش اصلی جامعه از این مسیر بسیار سهل‌تر است.

اما جدی گرفتن این خطرات از سوی خانواده‌ها نباید به قیمت محدودسازی یا برانگیختن مضاعف کنجکاوی فرزندان‌شان تمام شود بلکه فضای جدی بیش از پیش همراهی والدین را در کنار فرزندان می‌طلبد. این روش در کنار آزاداندیشی و هشدار دادن نسبت به خطرات و کنترل حساب‌شده، تنها راهی است که کودکان‌و‌نوجوانان را در برابر آسیب‌های فضای مجازی بیمه می‌کند.

منبع: صبح نو

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: مومو نهنگ آبی چالش مومو چالش نهنگ آبی خانواده ها چالش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۷۱۷۲۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خودکشی در ایران کمتر از آمار جهانی

عبدالرضا پازوکی رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران از برگزاری همایش ملی پیشگیری از خودکشی در ۲۵ و ۲۶ شهریور ۱۴۰۳ در سالن همایش‌های بین‌المللی رازی خبر داد و گفت: شمار خودکشی در ایران کمتر از میانگین جهانی و ۶.۸ مورد در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است.

به گزارش فارس، رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران در نشست مقدماتی برگزاری این همایش، با ابراز خرسندی از اینکه با وجود سیاه‌نمایی رسانه‌های معاند شمار خودکشی در ایران کمتر از متوسط جهانی است، در ادامه اظهار کرد: براساس آمار‌های جهانی، میانگین خودکشی در دنیا ۱۱ نفر در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و در ایران ۶.۸ نفر در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است. با این وجود در کشور مسلمان حتی یک مورد خودکشی هم گناه است.

وی با اشاره به آمار خودکشی در کشور‌های اسکاندیناوی به‌علت شرایط خاص جغرافیایی، محیطی و نور کم در این کشور‌ها گفت: این نشست مقدمات اجرایی برای تحقق کار‌های علمی در همایش ملی پیشگیری از خودکشی در شهریور۱۴۰۳ است تا برای پیشگیری از خودکشی با تبعات فراوان برای خانواده و جامعه، اقدام موثری انجام شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران، با اشاره به آیه ۳۲ سوره مائده درباره اهمیت نجات جان انسان‌ها خاطرنشان کرد: براساس توصیه‌های الهی و دین مبین اسلام بحث نجات انسان و پیشگیری از خودکشی برای دانشگاه‌های علوم پزشکی با وظیفه حفظ و ارتقاء بهداشت و درمان در کشور یک تکلیف است.

تأکید بر ضرورت حفظ تقسیم کار برای پیشگیری از خودکشی در کشور

در ادامه این نشست، حمید یعقوبی رئیس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی با تشریح اهداف همایش ملی پیشگیری از خودکشی تصریح کرد: یکی از اهداف برگزاری این همایش تهیه نقشه بومی پیشگیری از خودکشی با استفاده از تجارب جهانی است، در عین‌حال باید علل خودکشی در ایران بیشتر شناسایی شوند که این همایش می‌تواند زمینه‌ساز این مسأله باشد.

وی با اشاره به مقایسه آمار جدید خودکشی در ایران نسبت به سال‌های گذشته در ادامه بر ضرورت تقویت پیشگیری از خودکشی تأکید و تصریح کرد: بر این اساس باید برای کاهش پدیده خودکشی در کشور تقسیم کار ملی انجام شود که باید در این زمینه سازمان ملی صدا و سیما، حوزه علمیه و سازمان تبلیغات اسلامی وارد عمل شوند.

خودکشی در ۲۳ کشور دنیا جرم و اجرای کامل سند ملی خودکشی در ایران ضروری است

حمید پیروی رئیس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز با اشاره به اهمیت برگزاری همایش ملی پیشگیری از خودکشی در آگاهی‌بخشی و افزایش سطح سواد جامعه درباره این پدیده شوم در ادامه اهداف و بخش‌های مختلف این همایش را تشریح و خاطرنشان کرد: آمار خودکشی در ایالات متحده آمریکا بیش از متوسط جهانی و ۱۴.۴ نفر در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است. با وجود آمار اندک خودکشی در ایران (کمتر از میانگین جهانی) دانشگاه علوم پزشکی ایران همواره می‌کوشد شیب این آمار را کاهش دهد. برگزاری همایش ملی پیشگیری از خودکشی نمونه بارزی از این اقدامات است.

وی خودکشی را در ۲۳ کشور دنیا جرم دانست و در ادامه بر ضرورت اجرای کامل سند ملی خودکشی ابلاغ‌شده در سال ۱۴۰۰ تأکید کرد.

۳۰ نهاد مسئول کاهش آسیب‌های اجتماعی در کشور

در ادامه این نشست، غلام‌عباس ترکی معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور با تشریح سیاست‌های دادستانی کل کشور گفت: دستگاه قضایی براساس قانون اساسی وظیفه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در کنار مسئولیت رسیدگی به جرائم را بر عهده دارد، با این وجود پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی یک اقدام بین‌بخشی است، و بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در اختیار قوه قضائیه نیست.

وی با بیان این‌که در قانون برنامه ششم توسعه، بر پیشگیری از ۵ آسیب اجتماعی حاشیه‌نشینی، اعتیاد، بیکاری و ... تأکید شده تا آمار این آسیب‌ها به ۲۵ درصد کاهش یابد، افزود: بر این اساس مولفه‌های اقتصادی و معیشتی در کاهش آسیب‌های اجتماعی تأثیر بسزایی دارد و به‌نوعی ۳۰ نهاد در این زمینه مسئولند.

معاون دادستانی کل کشور ادامه داد: با وجود شمار اندک پدیده خودکشی در ایران، نسبت به میانگین جهانی، اما در مقایسه با آمار سال‌های گذشته باید اقدامات پیشگیرانه‌تری لحاظ شود، که بر این اساس ارزیابی و به‌روزرسانی سند ملی خودکشی پیشنهاد می‌شود.

ترکی در ادامه آمار‌های مرتبط با حوزه خودکشی در کشور را براساس سن جمعیتی و میزان مداخلات فوری تشریح کرد.

خودکشی در ایران بدون تعقیب کیفری

محمدحسین صادقی مدیرکل پیشگیری از وقوع جرم و آسیب‌های اجتماعی دادستانی کل کشور هم با اشاره به اهمیت برگزاری همایش ملی پیشگیری از خودکشی با استفاده از ظرفیت دستگاه‌ها و انجمن‌های علمی در ادامه مداخله در حوزه آسیب‌های اجتماعی را از وظایف و دغدغه‌های جدی مقام معظم رهبری برشمرد و افزود: بر این اساس این موضوع برای همه یک تکلیف است.

وی جایگاه ایران در زمینه آمار پدیده خودکشی را مطلوب، اما نه ایده‌آل دانست و در ادامه بر ضرورت تلاش بیشتر در این حوزه تأکید و خاطرنشان کرد: براساس آموزه‌های دینی و قرآنی حتی یک خودکشی در کشور نباید رخ دهد. با این وجود جرم خودکشی در ایران تعقیب کیفری ندارد و این در حالی است که در برخی کشور‌ها چنین نیست.

مدیرکل پیشگیری از وقوع جرم و آسیب‌های اجتماعی دادستانی کل کشور، با اشاره به رویکرد قوانین جزائی در تعریف حبس با درجات متعدد برای افرادی که ارتکاب خودکشی را ترغیب می‌کنند، یادآور شد: بازتاب‌های رسانه‌ای در افزایش خودکشی تأثیر بسزایی دارد.